منظور از والدین هلیکوپتری چیست؟

"والدین هلیکوپتری" یا "هلیکوپتر پدر-مادر" یک اصطلاح است که به والدینی اطلاق می‌شود که در تربیت فرزندانشان بسیار محافظه کار و دخالت‌گر هستند و سعی می‌کنند زندگی فرزندانشان را به شدت کنترل کنند.

این اصطلاح اغلب به خانواده‌هایی اطلاق می‌شود که با ارائهٔ حمایت و امکانات لازم برای رشد و توسعهٔ فرزندانشان، به جای دادن فرصت به آن‌ها برای یادگیری از خطاهای خود، سعی می‌کنند از خطاهای آن‌ها جلوگیری کنند.

این نوع والدینگ باعث می‌شود فرزندان به شدت وابسته به والدین خود شوند و نتوانند به صورت مستقل تصمیم‌گیری کنند. این الگوی والدینی نه تنها می‌تواند افراد را در زندگی شخصی و حرفه‌ای شان محدود کند، بلکه می‌تواند باعث ایجاد اضطراب و افسردگی در فرزندان شود.

این الگوی والدینی همچنین می‌تواند باعث کاهش خلاقیت و ابتکار در فرزندان شود، زیرا آن‌ها تحریم می‌کنند که فرزندانشان خودشان را برای انجام کارهایی که خلاقانه هستند، آزاد بگذارند.

همچنین، والدین هلیکوپتری معمولاً تمایل دارند از فرزندانشان پیشرفت به شدت بالایی ببینند، اما این تمایل ممکن است باعث شود که فرزندانشان حس کنند هیچ وقت نمی‌توانند انتظارات پدر و مادر خود را برآورده کنند. به علاوه، این الگوی والدینی ممکن است باعث شود که فرزندان نتوانند با شکست‌ها و خطاهای خود مقابله کنند و در نتیجه از روحیهٔ استقلالی خود از دست بدهند.

در کل، الگوی والدینی هلیکوپتری ممکن است باعث شود که فرزندان احساس ناتوانی، بی‌اعتمادی به خود و استرس اضافی کنند. بهترین الگوی والدینی آن است که تلاش کنند به فرزندانشان فرصتی بدهند تا خودشان مسئولیت بپذیرند و به صورت مستقل از جهات مختلف زندگیشان را تجربه کنند.

این الگوی والدینی ممکن است باعث شود که فرزندان احساس ناتوانی، بی‌اعتمادی به خود و استرس اضافی کنند. بهترین الگوی والدینی آن است که تلاش کنند به فرزندانشان فرصتی بدهند تا خودشان مسئولیت بپذیرند و به صورت مستقل از جهات مختلف زندگیشان را تجربه کنند.

برای یادگیری این الگوی والدینی، والدین باید فرزندانشان را در برابر خطا و شکست آموزش دهند، به آن‌ها اجازه بدهند تا خودشان تصمیم گیری کنند و از آن‌ها حمایت کنند تا به اهداف خود دست پیدا کنند. همچنین، والدین باید با فرزندانشان با احترام برخورد کنند و به آن‌ها فرصت دهند تا خودشان به عنوان فردی مستقل در جامعه تجربه کنند.

اهمیت دادن به این الگوی والدینی می‌تواند باعث شود که فرزندان با خوداطمینانی بیشتر و استقلال ذهنی بیشتری رشد کنند و توانایی حل مسائل، خلاقیت و ابتکار آن‌ها افزایش یابد. همچنین، آن‌ها قادر خواهند بود تا در جامعه به عنوان فردی مستقل و پویا حضور داشته باشند و به دستاوردهای بزرگی برسند.

عوامل تمایل والدین به الگوی هلیکوپتری

عوامل مختلفی ممکن است باعث شود که والدین به الگوی هلیکوپتری تمایل داشته باشند. برخی از این عوامل عبارت‌اند از:

نگرش فرهنگی

در برخی فرهنگ‌ها، والدین به عنوان محافظان فرزندان خود شناخته می‌شوند و برای حفظ سلامت روحی و جسمی آن‌ها، به شدت دخالت می‌کنند.

ترس و نگرانی

والدین ممکن است به دلیل ترس از صدمات جسمی و روانی به فرزندانشان، به طور غیرمنطقی و شدید دخالت کنند.

تجربه‌های منفی گذشته

والدینی که در گذشته به دلیل عدم دخالت کافی در زندگی فرزندانشان، با مشکلاتی مواجه شده‌اند، ممکن است به شدت دخالت کنند تا از تکرار این مشکلات جلوگیری کنند.

رقابتی بودن جامعه

در برخی جوامع، فشار رقابتی بالایی وجود دارد و والدین تلاش می‌کنند تا خودشان و فرزندانشان را در نبرد رقابتی به موفقیت سریع‌تری برسانند.

نارضایتی شخصی

والدینی که با خودشان نارضایتی دارند، ممکن است در پاسخ به این نارضایتی، به شدت دخالت کنند و از فرزندانشان برای جبران ناتوانی‌ها یا ناکامی‌های خود استفاده کنند.

هر چند که در برخی موارد، الگوی والدینی هلیکوپتری ممکن است به عنوان یک راه حل برای تحقق اهداف فرزندان به نظر بیاید، اما برای به دست آوردن یک زندگی موفق و سالم، فرزندان باید از فرصت‌های یادگیری از خطاهای خودشان بهره مند شوند و به صورت مستقل در جامعه رشد کنند.

حل مشکل والدین هلیکوپتری

حل مشکل والدین هلیکوپتری نیازمند تغییر رویه‌های فردی و خانوادگی است. برای حل این مشکل، چندین راهکار وجود دارد که به شرح زیر است:

درک عواقب الگوی والدینی هلیکوپتری

والدین باید درک کنند که این الگوی والدینی ممکن است باعث ایجاد اضطراب و ناتوانی در فرزندان شود و باعث کاهش خلاقیت و استقلال فرزندان شود.

آنالیز علل

والدین باید به عللی که باعث شده‌اند به این الگوی والدینی روی بیاورند نگاه کنند. این شامل بررسی فرهنگ خانوادگی، ترس و نگرانی والدین، تجربه‌های منفی گذشته و غیره می‌شود.

پذیرش مسئولیت

والدین باید پذیرش کنند که این الگوی والدینی ممکن است باعث محدودیت‌های جدی در زندگی فرزندان شان شود و باید مسئولیت خود در این موضوع را پذیرفته و تلاش کرد به الگوی سالم‌تر والدینی نزدیک شوند.

شناخت توانایی های فرزندان

والدین باید به فرزندانشان اجازه دهند که توانایی‌ها و قابلیت‌های خود را کشف کنند و برای رسیدن به اهداف خود از راه‌های خلاقانه استفاده کنند.

حمایت و تشویق

والدین باید فرزندان خود را در برابر خطا و شکست حمایت کنند، آن‌ها را تشویق به انجام کار‌هایی که باعث رشد و توسعه شان می‌شود، کنند و به آن‌ها اعتماد کنند.

آموزش مهارت‌های مورد نیاز

والدین باید به فرزندانشان مهارت‌های لازم برای موفقیت در زندگی را آموزش دهند. این شامل مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های اجتماعی و مهارت‌های انجام کار با کیفیت است.

مشاوره

در صورتی که والدین به حل مشکل خود نتوانند بپردازند، می توانند به مشاوره خانواده یا روانشناس مراجعه کنند.

در کل، برای حل مشکل الگوی والدینی هلیکوپتری باید تغییر رویه‌های فردی و خانوادگی صورت گیرد تا فرزندان به شکل سالم و مستقل رشد کنند و بتوانند توانایی‌های خود را به بهترین شکل ممکن به نمایش بگذارند. همچنین، در این راه، همکاری والدین با یکدیگر و افراد دیگر جامعه نیز اهمیت دارد تا فضایی برای رشد و توسعه سالم فرزندان فراهم شود.

شهرزاد شمیرانی

روانشناس بالینی

من دکتر شهرزاد شمیرانی

رواندرمانگر بالینی

حوزه فعالیت : در زمینه کودک ، نوجوان، خانواده

مشاور روانشناس منابع و سرمایه های انسانی در سازمان ها