11 قدم برای خودشناسی

"11 قدم برای خودشناسی" یک راهنمای جامع برای افراد است که می‌خواهند بهتر خودشناسی کنند و رشد شخصی خود را بهبود بخشند. این روش از گروهی از افراد مشهور به نام "آلکوهلیک‌های ناشیانه" گرفته شده‌است که برای بهبود اعتیادشان این گام‌ها را پیشنهاد دادند و در نهایت بسیاری از افراد موفق به بازگشت به زندگی سالم شدند.

11 قدم برای خودشناسی 

1. قبول کردن ناتوانی و عدم کنترل بر موضوعی خاص

قبول کردن ناتوانی و عدم کنترل بر موضوعی خاص می‌تواند بخشی از فرایند خودشناسی و رشد شخصی باشد. این موضوع ممکن است باعث شود که فرد به خودشناسی بیشتری دست پیدا کند و به عواقب عدم کنترل و ناتوانی در آن موضوع پی ببرد. قبول کردن ناتوانی معمولاً نشانه‌ای از شجاعت و صداقت در شخصیت فرد است و می‌تواند به وی کمک کند تا با اثرات منفی آن موضوع روبرو شده و راه‌هایی برای بهبود آن پیدا کند. با این حال، باید توجه داشت که قبول کردن ناتوانی و عدم کنترل بر موضوعی خاص، به معنای قرار گرفتن در گرفتاری از آن موضوع نیست و فرد باید سعی کند تا با حفظ تعادل، وسوسه‌ها و تلاش برای بهبود در آن موضوع به همراه قبول کردن ناتوانی خود، به رشد شخصی و بهبود وضعیت خود برسد.

2. پذیرفتن وجود نیرویی بزرگتر از خود و به خود آن قدرت را دادن که اعمال خود را تنظیم کند

این دیدگاه در خودشناسی به عنوان یکی از مفاهیم اصلی شناخته شده است. این به این معناست که شما تشخیص می دهید که نیروها و قوایی وجود دارند که شما را تحت تأثیر قرار می دهند و می توانند به شما کمک کنند یا شما را از پیشرفتتان باز دارند. با پذیرش وجود این نیروها و قوانین، شما می توانید با بهره گیری از آنها و با هدف گذاری صحیح، به بهترین نتیجه برسید. در واقع، از طریق خودشناسی، شما قادر خواهید بود تا با کنترل عوامل خود و اصلاح نقاط ضعف خود به رشد مداوم و بهبود روحی، روحانی، فردی و اجتماعی خود بپردازید.

3. بازخورد قوی و جسورانه به خود

بازخورد قوی و جسورانه به خود، می‌تواند یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود خودشناسی و رشد شخصیتی باشد. این نوع بازخورد، به شما کمک می‌کند تا رفتارها، نقاط قوت و ضعف خود را به شفافیت بیشتری بررسی کنید و باعث می‌شود ذهن شما با نقاط قوتی که دارید، بهبودیافته و به پتانسیل خود کاملاً آگاه شود.

هرچند بازخورد مثبت همیشه برای همه مطلوب است، اما باید به یاد داشت که بازخورد مستقیم و بدون تعارف، می‌تواند به شما کمک کند تا نقاط ضعف خود را بهتر بشناسید و در آن‌ها بهبود ببخشید. برای دریافت بازخورد مؤثر، می‌توانید با افرادی که به شناخت شما و رفتارهایتان آشنا هستند و با علاقه به رشد شخصی شما هستند، در مورد رفتارها و اقدامات خود صحبت کنید و از آن‌ها بخواهید تا نظرات مستقیم خود را با شما به اشتراک بگذارند.

از یک جفت گوش برای شنیدن نقاط قوت و محدودیت‌هایتان و سپس درک آنها و ابتکار بیشتری در اصلاح رفتارهای خود استفاده کنید. همیشه به بازخورد‌های خود با بار احساسی کمتر و با ذهن باز و از طریق لحن و رفتاری گیرای جواب دهید. هدف شما برای دهید  درک بهتری از خود داشته باشید و هدف اصلی آن اصلاح کردن رفتارها و بهبود شخصیت شما باشد، بنابراین بهتر است از بازخوردها علمی و حرفه ای استفاده کنید و به سمت موفقیت بیشتر حرکت کنید.

4. مفاهیمی که نگرش غلطی از زندگی به ما آموخته‌اند را شناسایی و اصلاح کنید

با توجه به اینکه نحوه زندگی هر فرد به شکلی منحصر به فرد است و تحت تأثیر عوامل مختلفی نظیر خانواده، جامعه و فرهنگ قرار می‌گیرد، می‌توان گفت که نگرش‌های غلط به زندگی نیز به گونه‌ای متفاوت در هر فرد شکل می‌گیرد. برای شناسایی این نگرش‌های غلط، مطالعه و تحلیل خود، ارزیابی ارزش‌های خود و بررسی تجربیات زندگی خود می‌تواند به عنوان یک شروع مفید باشد. در نهایت، برای اصلاح این نگرش‌های غلط، لازم است که فرد تلاش کند تا آگاهی بیشتری از خودش و دنیای اطراف پیدا کند، به تفکر‌های جدید و مختلفی باز شود و با استفاده از روش‌های شخصی شناختی، نظیر روش‌های مدیتیشن و مشاوره، خودشناسی بیشتری داشته باشد.

5. شناخت قدرتمندگی شخصیت همراه با قدرت و حمایت جامعه

شخصیت یک فرد شامل مجموعه‌ای از ویژگی‌های رفتاری، روانی و اجتماعی است و قدرتمندگی شخصیت بدان معناست که فرد بتواند با اعتماد به نفس و اطمینان به خود، با چالش‌های زندگی روبرو شده و همچنین در جامعه به خود احترام بگذارد. 

حمایت و قدرت جامعه نیز می‌تواند به شخصیت فرد کمک کند. با تعامل با دیگران و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، فرد می‌تواند از نظر روانی و اجتماعی تقویت شود و با مردم دیگر آشنا شده و تجربیات جدید کسب کند. علاوه بر این، داشتن خانواده و دوستان پشتیبان و صمیمی نیز می‌تواند به فرد کمک کند تا از تجربیات آن‌ها یاد بگیرد و به شخصیت خود بیشتر اعتماد کند.

به طور کلی، خودشناسی و تقویت شخصیت فردی بسیار مهم است و با قدرتمند شدن شخصیت و داشتن حمایت و قدرت جامعه، فرد می‌تواند در جامعه به نحو بهتری عمل کند و زندگی بهتری داشته باشد.

6. تأمل و ملاحظه روزانه بر روند یادگیری خود و رفتارهای خود

تأمل و ملاحظه روزانه بر روی یادگیری و رفتارهای خود، می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر بفهمید که چگونه ارتباطات، رفتارهایتان و روند یادگیریتان تحت تاثیر عوامل مختلف قرار می‌گیرند و چگونه می‌توانید این عوامل را بهبود بخشید. بهترین روش برای آن این است که روزانه با خودتان کمی زمان بگذارید و به طور مستقیم و بازرسانه بر روی روند یادگیری و رفتارهای خودتان تأمل کنید. 

برای مثال، هر روز می‌توانید برای چند دقیقه به دفترچه یادداشت خود بنشینید و به طور تفصیل به خودتان بپرسید که چه چیزهایی از جلسات یادگیری خود یاد گرفته‌اید؟ چه روش‌هایی برای بهبودی یادگیری خودتان تلاش کرده‌اید؟ آیا رویکردی که به یادگیری خود دارید، به خوبی تحقق پیدا می‌کند یا می‌توانید از روش‌های مختلف استفاده کنید؟ کدام رفتارهای شما مثبت بوده‌اند و کدام رفتارها باید بهبود داده شوند؟ 

ملاحظه و تأمل در مورد خود، برای خودشناسی و بهبودی هر چه بیشترتان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، بنابراین تلاش کنید هر روز به ثبت پیشرفت های خود در یادگیری و رفتارهای خود بپردازید و تغییرات لازم را اعمال کنید تا بهترین نتایج را در زندگی خود ببینید.

7. هزینه برداشتن و خطاهای قبلی را به جای ناراحتی و نارضایتی، برای ادامه رشد و یادگیری بهره‌مندی قرار دهید

 بهترین رویکرد در برابر خطاها و مشکلاتی که در گذشته رخ داده است، این است که به عنوان یک فرصت برای رشد و یادگیری در نظر گرفته شوند. به جای نگران شدن و ناراحتی که ممکن است به دلیل این مشکلات پیش آید، بهتر است تلاش کنید که از این تجربه برای بهبود کار خود استفاده کنید.

در همین راستا، اولین قدم برای خودشناسی، شناسایی خطاهای قبلی و فراگیری از آنهاست. شما می‌توانید با تحلیل دقیقی از عملکرد خود در گذشته و شناسایی نقاط ضعف و قوت خود، به عملکرد خود در آینده، تغییر و بهبود ببخشید.

همچنین، باید به یاد داشته باشید که همه ما خطاها می‌کنیم و این اتفاق برای هر کسی از جمله ما پیش می آید. در نتیجه، باید خود را به محض بروز مشکل، از آن نترسانید، بلکه بر آن تمرکز داشته باشید و با انعطاف پذیری و همراهی با همکاران و دوستان به دنبال راه حل مناسب برای آن بگردید.

8. با دیگران صادقانه برخورد کنید و آسیب‌هایی که به دیگران وارد کرده‌اید را جبران کنید

 بهترین روش برای خودشناسی و رشد شخصی، صادقانه برخورد کردن با دیگران و جبران آسیب‌هایی است که به آن‌ها وارد کرده‌ایم. با برخورد صادقانه، می‌توانیم روابطمان را بهبود بخشیم و به دیگران نشان دهیم که احترام و توجهی که به آن‌ها داریم اهمیت دارد. به‌علاوه، با جبران آسیب‌هایی که به دیگران وارد کرده‌ایم، می‌توانیم با اعتمادبه‌نفس‌تر و با خیال آسوده تری در جامعه به شکلی مثبت شناخته شویم. این به ما کمک می‌کند که یک شخصیت قوی‌تر و اعتمادبه‌نفس‌تری داشته باشیم و بهترین نسخه خودمان را به جامعه نشان دهیم.

9. نتیجه عملکرد خود را بررسی کنید و در آینده از تصمیم‌گیری‌های خود و افراد دیگر آگاه باشید

نتیجه عملکرد در خودشناسی، به معنای فرایندی است که افراد در آن سعی می کنند بهترین نتیجه را در زمینه شناخت خودشان به دست آورند. در این فرایند، افراد به شناسایی و درک تجربیات و احساسات خود می پردازند، به مرور زمان رشد و تحول شخصی خود را مشاهده می کنند و در پایان به نتیجه عملکرد خود ارزیابی می کنند.

با این حال، باید توجه داشت که خودشناسی یک فرایند پویا و پیچیده است و نتایج آن به شکلی قطعی و نهایی قابل گرفتن نیستند. به علاوه، نتیجه عملکرد در خودشناسی به شدت بستگی به زمان، محیط، تجربیات، و هدف یا میزان تلاشی که به دست آوردن آن انجام شده است دارد.

10. در محیط‌های مختلف دینی، مذهبی یا فرهنگی مشارکت کنید

مشارکت در محیط‌های مختلف دینی، مذهبی یا فرهنگی می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر خودتان را بشناسید و درک بهتری از خود و افراد دیگر پیدا کنید. این مشارکت می‌تواند شامل شرکت در مراسم دینی، سخنرانی‌های مذهبی، گفتگو با افراد دیگر در محیط‌های فرهنگی و مذهبی و حضور در کلاس‌ها و برنامه‌های مذهبی باشد.

با شناخت بهتر از اعتقادات و ارزش‌های خود و دیگران، می‌توانید به طور موثرتری با دیگران ارتباط برقرار کنید و در زندگی مشترک خود بهبود بخشید. همچنین، در این محیط‌ها می‌توانید از تجربیات دیگران یاد بگیرید و در پذیرش تفاوت‌ها و تعامل با افراد دیگر مسلط شوید. به طور کلی، مشارکت در محیط‌های دینی، مذهبی یا فرهنگی می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر خودتان را بشناسید و درک بهتری از دیگران پیدا کنید.

11. ادامه دهید به هر شیوه‌ای ممکن به رشد شخصی خود و بهتر شدن

چندین شیوه و راهکار در اختیار شماست که به شما کمک می‌کند برای خودشناسی و بهبود شخصی، درونی خود را بشناسید و دقیقاً بدانید چگونه می‌توانید از خودتان به بهترین نحو استفاده کنید.با این توصیه‌ها، شما می توانید به شخص بهتری تبدیل شوید و برای خودشناسی و رشد شخصی خود به بهترین شکل پیشرفت کنید.

شهرزاد شمیرانی

روانشناس بالینی

من دکتر شهرزاد شمیرانی

رواندرمانگر بالینی

حوزه فعالیت : در زمینه کودک ، نوجوان، خانواده

مشاور روانشناس منابع و سرمایه های انسانی در سازمان ها