آموزش خواب و تنظیم خواب کودک

خواب به دلیل اهمیتی که در رشد و سلامت جسمی و روانی کودک دارد، برای والدین بسیار مهم است. برای اینکه کودکان به شیوه‌ای سالم و مناسب خوابیدن یاد بگیرند، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

تعیین ساعت خواب کودک

تعیین ساعت خواب برای کودک بسیار مهم است زیرا به او کمک می‌کند که فرآیند خوابیدن را درک کند و به طور منظم به خواب برود. برای تعیین ساعت خواب کودک، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

سن کودک

سن کودک یکی از عوامل مهم در تعیین ساعت خواب است. باید به دقت بررسی شود که کودک در هر سنی، چه تعداد ساعت خواب نیاز دارد.

فعالیت‌های روزانه کودک

بررسی فعالیت‌های روزانه کودک نیز می‌تواند به شما در تعیین ساعت خواب کمک کند. برای مثال، اگر کودک شما در طول روز فعالیت جسمانی زیادی داشته باشد، باید به او فرصت کافی برای استراحت داده شود.

فصل سال

فصل سال نیز می‌تواند بر تعیین ساعت خواب کودک تاثیرگذار باشد. در فصل‌های گرم، بهتر است کودکان در ساعات زودهنگام شب به خواب بروند و در فصل‌های سرد، می‌توان ساعت خواب کودک را تنظیم کرد تا در ساعت‌های دیرهنگام شب به خواب بروند.

روال خانواده

روال خانواده نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد. برای مثال، اگر خانواده شما عادت دارند که در ساعت‌های زودهنگام شب به خواب بروند، بهتر است کودک شما نیز در همین ساعت‌ها به خواب برود.

عوامل محیطی

عوامل محیطی نیز می‌تواند بر تعیین ساعت خواب کودک تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال، در مناطقی که نور شهری شدید دارند، بهتر است ساعت خواب کودک را از پیش تنظیم کنید تا او بتواند در محیط تاریک به خواب برود.

با توجه به موارد فوق، می‌توانید ساعت خواب مناسب برای کودک خود را تعیین کنید. در ابتدا، شاید به کمک مشاوره پزشکی و یا با تست کردن چندین ساعت مختلف، به ساعت خواب مناسب برسید. به هر حال، مهم است که در محدوده ساعاتی که برای کودک تعیین می‌کنید، او به موقع به خواب برود تا روز بعدش با انرژی و سلامتی به روی بیداری بخندد.

ایجاد فضای مناسب برای خواب کودک

ایجاد فضای مناسب برای خواب، به کودک کمک می‌کند تا با آرامش و اطمینان بیشتری به خواب برود و در نتیجه، به خواب عمیق‌تری دست پیدا کند. برای ایجاد فضای مناسب برای خواب کودک، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

تاریکی

یکی از موارد مهم در ایجاد فضای مناسب برای خواب، تاریکی است. باید محیط خواب کودک شما را به گونه‌ای تنظیم کنید که تاریک باشد. این کار به کودک کمک می‌کند تا بتواند به آسانی به خواب برود.

صدا

فضایی که برای خواب کودک شما فراهم می‌کنید، باید بی‌صدا باشد یا حداقل دارای صداهای آرامبخشی مانند صدای آبشار یا موسیقی آرامبخش باشد. از سایر صداها مانند صدای تلویزیون، موبایل و … به خصوص در ساعات خواب کودکانتان بپرهیزید.

دمای اتاق

دمای اتاق نیز باید مناسب باشد تا کودک شما راحت‌تر بخوابد. دمای اتاق باید مطابق با فصل سال تنظیم شده باشد و از گرما و سردی زیاد جلوگیری شود.

پوشش برای تخت خواب

پوشش تخت خواب نیز باید مناسب باشد. از پوشش‌های نرم و آرامبخشی مانند پتو‌های نرم و تمیز استفاده کنید تا کودک شما در آرامش به خواب بروید.

طراحی فضای خواب

طراحی فضای خواب نیز باید به گونه‌ای باشد که برای کودک شما آرامش‌بخش باشد. این فضا باید دارای رنگ‌های آرامبخشی مانند سفید، آبی و سبز باشد.

 تمیزی فضا

تمیزی فضای خواب بسیار مهم است. از جمله کارهایی که می‌توانید در این زمینه انجام دهید، تعویض شیشه‌های پنجره، تمیز کردن فرش‌ها و مبلمان و همچنین استفاده از عطرهای آرامبخش و مخصوص خواب است.

رعایت روال قبل از خواب

روال قبل از خواب بسیار مهم است و به کودک کمک می‌کند تا آرامش بیشتری در خواب داشته باشد. روال قبل از خواب باید شامل فعالیت‌های آرام‌بخش و مناسب باشد. برای رعایت روال قبل از خواب، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

خوردن شام

خوردن شام به موقع و سبک، به کودک کمک می‌کند تا به طور طبیعی به خواب برود. شام وعده‌ای سبک و با مقدار کم نمک باشد.

فعالیت‌های آرام‌بخش

فعالیت‌های آرام‌بخش مانند خواندن کتاب، گفتگو با کودک، یا انجام بازی‌های ساده، به کودک کمک می‌کنند تا به آرامش بیشتری دست پیدا کند و به خواب برود.

حمام گرفتن

حمام گرفتن نیز می‌تواند به کودک کمک کند تا برای خواب آماده شود. در صورتی که کودک شما از حمام گرفتن خوشش نمی‌آید، می‌توانید از تمیز کردن دست‌ها و صورت استفاده کنید.

انعطاف‌پذیری

اگر کودک شما به فعالیت جسمانی علاقه‌مند است، می‌توانید به او فرصت دهید تا چندین دقیقه با توپ بازی کند یا با دوچرخه بچگانه‌اش بپیماید. این فعالیت‌ها می‌توانند به کودک کمک کنند تا از انرژی اضافی خود رهایی پیدا کند و به خواب برود.

اجتناب از تلویزیون و تکنولوژی

اجتناب از تلویزیون و تکنولوژی قبل از خواب، به کودک کمک می‌کند تا به آرامش بیشتری دست پیدا کند و به خواب برود.

تحریک‌کننده‌های ناراحت‌کننده

توجه داشته باشید که بعضی تحریک‌کننده‌های مانند نوشیدنی‌های قهوه‌ای و مواد شیرین، به کودک کمک نمی‌کنند تا به خواب برود. برای همین، سعی کنید از این نوع تحریک‌کننده‌ها قبل از خواب آنها استفاده نکنید.

استفاده از موسیقی آرامبخش

استفاده از موسیقی آرامبخش می‌تواند به کودک کمک کند تا بهتر و آرام‌تر بخوابد. در واقع، موسیقی آرامبخش باعث کاهش سطح استرس و اضطراب در کودک می‌شود و شاید این دلیل باشد که بسیاری از افراد از موسیقی آرامبخش در زمان خواب استفاده می‌کنند.

برای استفاده از موسیقی آرامبخش در تنظیم خواب کودک، می‌توانید به صورت مستقیم از طریق گوشی همراه یا پخش‌کننده موسیقی از طریق بلندگو، موسیقی را پخش کنید. همچنین، برخی از اسباب بازی‌های خواب کودک حاوی موسیقی آرامبخش نیز هستند که می‌توانید از آنها استفاده کنید.

بهترین نوع موسیقی برای خواب کودک، آهنگ‌های آرامبخش و بدون کلام هستند. در حالی که موسیقی با کلام ممکن است توجه کودک را پرت کند و باعث شود که از خواب بیدار شود، موسیقی بدون کلام به کودک کمک می‌کند تا به آرامش بیشتری دست پیدا کند.

بهترین زمان برای پخش موسیقی آرامبخش در تنظیم خواب کودک، زمانی است که کودک در تخت خود قرار گرفته و آماده برای خوابیدن است. پخش موسیقی آرامبخش در این زمان، به کودک کمک می‌کند تا سریع‌تر به خواب برود و خواب عمیق‌تری داشته باشد.

حفظ آرامش و آرامش خود

آموزش خواب و تنظیم خواب کودک می‌تواند چالش برانگیز باشد، اما حفظ آرامش و آرامش خود مهم است تا بتوانید به بهترین شکل ممکن به کودک خود کمک کنید.

برای حفظ آرامش خود در این فرایند، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

پذیرش

قبول کنید که این یک فرایند طولانی است و نیاز به صبر دارد. همچنین ممکن است کودک شما در طول این فرایند گاهی اوقات سختی بکشد، بنابراین مهم است که خودتان را به خوبی حمایت کنید.

مراجعه به کتاب‌های مرتبط

قبل از شروع به فرایند تنظیم خواب، بهتر است کتاب‌های مرتبطی در این زمینه مطالعه کنید تا بهتر بفهمید چگونه کودک خود را به خواب ببرید.

ارائه حمایت به کودک

هنگامی که کودک شما در طول فرایند تنظیم خواب سختی می‌کشد، او را حمایت کنید و به او بگویید که در صورت نیاز همیشه در کنارش هستید.

عمل به توصیه‌های پزشک

اگر پزشک شما توصیه کرده است که چندین شب پشت سر هم کودک شما را به خواب ببرید، حتماً به این توصیه عمل کنید و تلاش کنید تا زمانی که کودک شما به خواب برود، آرامش خود را حفظ کنید.

داشتن شب خوب

داشتن شب خوب و خواب کافی به شما کمک می‌کند تا روحیه خود را حفظ کنید و بهتر بتوانید به کودک خود کمک کنید.

داشتن طرح پشتیبانی

در صورتی که مشکل در تنظیم خواب کودک شما بسیار شدید است، بهتر است با پزشک خود در مورد داشتن یک طرح پشتیبانی صحبت کنید تا بتوانید به بهترین شکل ممکن به کودک خود کمک کنید.محدود کردن مصرف مواد اثر دهنده

مصرف مواد اثر دهنده مانند قهوه، شکلات و... را محدود کنید.

رعایت نیازهای فیزیولوژیکی

رعایت نیازهای فیزیولوژیکی در آموزش خواب و تنظیم خواب کودک یکی از مهمترین عوامل برای تضمین خواب مناسب و سالم کودک است. در ادامه به برخی از این نیازهای فیزیولوژیکی اشاره می‌کنم:

ساعت خواب منظم

کودکان نیاز به روال خواب منظم دارند، بنابراین باید سعی کنید تا در همان ساعات تخت خواب قرار بگیرند و هر شب در یک ساعت مشخص به خواب بروند.

تناسب سنی با تعداد ساعت خواب

نیاز به ساعت خواب برای کودکان در سنین مختلف متفاوت است. برای مثال، یک نوزاد تا ۳ ماهگی باید حداقل ۱۶ تا ۱۷ ساعت در ۲۴ ساعت بخوابد، در حالی که یک کودک دو ساله باید حداقل ۱۱ تا ۱۳ ساعت در شب بخوابد.

محیط خواب مناسب

برای تضمین خواب آرام و سالم کودک، باید محیط اطراف تخت خواب مناسب باشد. به عنوان مثال، دمای اتاق باید مناسب و منظم باشد و همچنین نورهای شدید باید خاموش شوند.

فضای آرام

حفظ فضای آرام در اتاق خواب، بسیار مهم است. باید از صداهای مزاحمت آور و دسترسی به تلویزیون و دستگاه‌های الکترونیکی در این فضا جلوگیری کرد.

فعالیت بدنی

فعالیت بدنی که کودک را خسته کند می‌تواند کمک کند تا کودک بهتر خوابیده و در خواب عمیق‌تری قرار بگیرد. به عنوان مثال، پیاده‌روی، بازی در پارک و بازی با توپ به کودک کمک می‌کند تا در شب بهتر بخوابد.

منابع غذایی

مصرف منابع غذایی مناسب می‌تواند به کودک کمک کند تا خوابی آرام و سالم داشته باشد. برخی از منابع غذایی مفید برای نوزادان شامل شیر مادر، فرآورده‌های شیرین و خامه‌ای هستند. در صورتی که کودک بزرگتر است، مصرف مقدار مناسب میوه‌ها، سبزیجات و غذاهای پرپروتئین می‌تواند کمک کند تا خواب بهتری داشته باشد.

محدود کردن استفاده از تلفن همراه و دستگاه‌های الکترونیکی

قبل از خواب، از کودکان خود بخواهید که تلفن همراه یا دستگاه‌های الکترونیکی را خاموش کنند. 

استفاده از ساعت صوتی خواب

ساعت صوتی خواب می‌تواند به کودک کمک کند به خواب بروید. این ساعت‌ها شامل صداهای آرامبخشی مانند صدای جنگل، آبشار و ... هستند.

لذت بردن از فعالیت‌های آرام‌بخش قبل از خواب

به کودکان خود فرصت دهید تا قبل از خواب، به فعالیت‌هایی مانند خواندن کتاب، گفتگو با شما و یا انجام بازی‌های ساده بپردازند. این فعالیت‌ها می‌توانند به کودک کمک کنند به راحتی به خواب بروید.

تنظیم ساعت بیدار شدن

به جای بیدار شدن کودک در هر ساعتی که دوست دارد، ساعت بیدار شدن را برای او مشخص کنید. این کار می‌تواند به کودک کمک کند که در طول روز، تحت کنترل احساس خستگی باشد و در شب به خواب برود.

نظارت بر کیفیت خواب

اگر به هر دلیلی کودک شما به طور مداوم بیدار می‌شود و نمی‌تواند به خواب برود، بهتر است با پزشک خود مشاوره کنید و مشکل را برطرف کنید. 

حفظ سلامتی جسمی

حفظ سلامتی جسمی کودک باعث می‌شود تا به خواب عمیق‌تر و بهتری دست پیدا کند. بنابراین، همواره مطمئن شوید که کودکانتان فعالیت جسمانی مناسبی دارند و سلامتی آن‌ها را در نظر بگیرید.

اصلاح رفتارهای خود

چنانچه شما به هر دلیلی به صورت مداوم در حال ناراحتی و استرس هستید، باید رفتار خود را اصلاح کنید. این کار می‌تواند به کودک کمک کند تا به خواب برود و در طول شب خواب عمیق‌تری داشته باشد.

مشاوره با پزشک

در صورتی که هیچکدام از روش‌های فوق به شما کمک نکرد، بهتر است با پزشک کودکتان مشورت کنید تا مشکل را برطرف کنید.