اهمیت و آثار خودشناسی

خودشناسی به معنای شناسایی و درک احساسات، رفتارها، و انگیزه‌های خود است. اهمیت خودشناسی در زندگی فردی به دلیل دو دلیل اساسی است. 

اولین دلیل، ایجاد ارتباط والا با خود فرد است. زمانی که یک فرد خود خود را به خوبی شناخته و درک کند، قادر خواهد بود بهترین تصمیمات خود را در مسیر زندگی بگیرد. همچنین، خودشناسی به فرد کمک می کند تا به ریشه های احساسات دست یابد و آنها را درک کند و از این طریق، از افزایش ترس، ناراحتی و اضطراب جلوگیری کند.

دومین دلیل، ارتباط خوب با دیگران است. زمانی که یک فرد با خودش آشناست، به دیگران با احترام بیشتری نگاه می کند و از تفکرات و افکار خود در مورد دیگران تاثیر گذار خواهد بود. همچنین، خودشناسی به فرد کمک می کند بهتر درک کند که دیگران از او چه انتظاراتی دارند و به این ترتیب، امکان ایجاد رفاقت بسیار بالاتر است.

آثار خودشناسی شامل مزایای افزایش اعتماد به نفس، بهبود روابط میان فرد با خانواده و دوستان، افزایش مهارت های ارتباطی، افزایش انگیزه برای رسیدن به اهداف، دستیابی به شناخت عمیق تری از خود و پذیرفتن واقعیت هایی که در مورد خود به آن رسیده است می شود.

مزایای خودشناسی

افزایش اعتماد به نفس

کلید افزایش اعتماد به نفس در خودشناسی، شناخت دقیقی از خود شماست. اعتماد به نفس یک احساس مثبت درباره خودتان است که به شما اجازه می‌دهد تا با خودتان، دیگران و دنیای پیرامون به خوبی برخورد کنید.سعی کنید در محیطی باشید که افراد برای شما ارزش‌قائل باشند و به شما احترام بگذارند. همچنین، با افراد مثبت و انگیزه‌دهنده برخوردار باشید و از محیطی که شما را تحریک می‌کند و استارت‌های خوبی به شما می‌دهد، بهره ببرید.

در نهایت، تلاش برای بهبود همیشه بهترین وسیله برای افزایش اعتماد به نفس در خودشناسی است. با انجام کارهایی که بهترین نتیجه را برای خودتان به همراه دارد، با افزایش اعتماد به نفس خود همراه خواهید بود.

بهبود روابط میان فرد با خانواده و دوستان

در خودشناسی بهبود روابط با خانواده و دوستان به عنوان یکی از اهداف مهم شناخته شده است. برای بهبود روابط میان فرد و خانواده، ابتدا باید به شناخت درستی از خانواده و والدین خود برسید. در این راستا، می‌توانید با پرسیدن سوالات مثل "چه کسی هستم؟" و "چرا خانواده برای من مهم است؟"، به تبیین وضعیت خود بپردازید.

همچنین، می‌توانید با کمک فرآیند تفکر انتقادی به بررسی عمیقی از روابط خود با خانواده و دوستان بپردازید. در این فرآیند، سعی کنید به مواردی مانند نیازهایتان از روابط و دلایل احتمالی بروز مشکل در روابط توجه کنید.

در نهایت، برای بهبود رابطه با دوستان، می‌توان از روش‌هایی مثل بیان احساسات و نیازها به دوستان، گفت‌وگو با دوستان، کمک به دوستان در مواقع دشوار و یا کارهایی مثل دعوت دوستان به جایگاه خود و حضور در جمع‌های اجتماعی، استفاده کرد. همچنین، مهم است که در روابط، به احترام به حریم شخصی دوستان و درک احساسات آن‌ها توجه کنید و روابط را از نظر دو جانبه پویا نگه دارید.

افزایش مهارت های ارتباطی

مهارت های ارتباطی به عنوان یکی از مهمترین ویژگی های اجتماعی انسان، باعث موفقیت فرد در ارتباط با دیگران و ارتقای کیفیت زندگی شخصی و حرفه ای او می شوند. به منظور افزایش مهارت های ارتباطی، ابتدا باید به خود شناسی و آگاهی از خود پرداخته شود. این امر شامل پذیرش نقاط قوت و ضعف خود، یادگیری مهارت های مدیریت احساسات، تمرین در گفتگوهای دشوار و برقراری ارتباط با انواع افراد است.

تمرین توجه به بیانات دیگران و پاسخ دهی به آنها نیز می تواند به بهبود مهارت های ارتباطی کمک کند. مهم ترین مشکل در برقراری ارتباط با دیگران نبود توانایی شنیدن و درک بیانات آنان است. به شما پیشنهاد می دهم برای بهبود مهارت های ارتباطی خود، با دوستان یا همکاران خود بیشتر صحبت کنید و نظرات آنان را به شکل صادقانه و با احترام پذیرفته و به تبادل نظرها علاقه نشان دهید.

افزایش انگیزه برای رسیدن به اهداف

قبل از این که برای خودتان هدفی را تعیین کنید، بهتر است با واقعیت‌های زندگیتان آشنا شوید و هدفی را بر اساس منابع و ظرفیت خودتان تعیین کنید.سعی کنید تصویری روشن از رسیدن به هدف خود در ذهن خود ترسیم کنید و به آن تجسم کنید.با تقویت خوداعتماد به همراه این است که شرایط و توانایی های خود را برای دستیابی به هدف خود بهترین حالت برسانید.در صورتی که به موفقیت در رسیدن به هدف خود نرسیدید، باید به دلیل اصلی عدم موفقیت خود پی ببرید تا بتوانید در آینده بهتر از تجارب خود استفاده کنید.

دستیابی به شناخت عمیق تری از خود

در خودشناسی، هدف اصلی بسیاری از افراد دستیابی به شناخت عمیق تری از خود است. شناخت عمیق تر از خود به معنای شناخت خود واقعی، نقاط قوت و ضعف، ارزش‌ها، اعتقادات، رویاها و اهداف است. این شناخت برای فرد به عنوان یک ابزار بسیار قوی در روابط، شغل و زندگی کاری، تصمیم‌گیری‌های مهم و کلیه جنبه‌های زندگی مفید است.

برای دستیابی به شناخت عمیق تر از خود می‌توانید از راهکارهای مختلفی استفاده کنید. به عنوان مثال، می‌توانید با خود گفت‌وگو کنید، تحلیلی عمیق از رفتارها و عملکردهای خود انجام دهید، تست‌های شخصیتی انجام دهید، با دیگران در مورد خود صحبت کنید و یا به دنبال روش‌هایی برای پرورش هویتی سالم و تعاملات مؤثر با دیگران باشید.

مهمترین راهبرد برای دستیابی به شناخت عمیق تر از خود، تمرین و مطالعه مداوم است. پذیرفتن نقاط ضعف خود و کار با آنها و تلاش برای بهتر شدن در آنها، نیز از اصول اساسی در شناخت عمیق تر از خود است.

شهرزاد شمیرانی

روانشناس بالینی

من دکتر شهرزاد شمیرانی

رواندرمانگر بالینی

حوزه فعالیت : در زمینه کودک ، نوجوان، خانواده

مشاور روانشناس منابع و سرمایه های انسانی در سازمان ها