تمرین های خودشناسی چیست؟

تمرین‌های خودشناسی در واقع فعالیت‌هایی هستند که به منظور بهبود تفکر و عملکرد فردی و همچنین فهم بهتر خود و نیز ارتقای احساسات و روابط انسانی انجام می‌گیرند. بسته به اهداف و نیازهای فرد، تمرین‌های خودشناسی متنوعی وجود دارند که در زیر به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنم:

انواع تمرین های خودشناسی

تمرین تفکر مثبت

تفکر مثبت به معنای داشتن نگرش و رویکردی مثبت، سازنده و امیدوارانه در برابر زندگی است. در واقع، تفکر مثبت به معنای داشتن نگرشی به سوی مسائل و مشکلات با روحیه‌ای مثبت و سازنده است که در نهایت به افزایش شادی، رضایت و خودباوری فرد کمک می‌کند.

برای داشتن یک تفکر مثبت، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

تمرین تمرکز بر روی نقاط قوت و موفقیت‌های خود

جستجوی نقاط مثبت در هر موقعیت یا مسئله

تمرین فکر کردن به احتمالات و راهکارهای مختلف برای حل مشکلات

پذیرش واقعیت‌های فعلی و تلاش برای بهبود آنها به جای شکایت و ناراحتی از آنها

با تمرین تفکر مثبت، شما می‌توانید خود را به سمت یک زندگی مثبت و پرانرژی هدایت کنید.

تمرین تمرکز

تمرین تمرکز، به معنای تمرین استفاده از قدرت ذهن برای تمرکز بر یک فعالیت خاص است. هدف این تمرین، بهبود تمرکز، کارایی و عملکرد شخص در کارهای روزمره است. با تمرین تمرکز، شخص به شناخت عمیق‌تری از قدرت و کارکرد ذهن خود می‌رسد.

برای انجام تمرین تمرکز، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

- تمرین تنفس عمیق و آرامش‌بخش: این تمرین، به کاهش استرس و افزایش تمرکز کمک می‌کند.

- پیشنهاد می‌شود که در طبیعت یا در محیطی ساکت و آرام، بدون تلفن همراه و دستگاه‌های الکترونیکی، با خود درگیر شوید.

- انتخاب یک فعالیت خاص و معمولی مثل خواندن کتاب یا نوشتن متن: در این فعالیت، تمرکز کار بر روی یک فعالیت خاص قرار می‌گیرد.

- تمرین تمرکز با شمارش: در این تمرین، با شمارش اعداد به صورت عقب‌تر، تمرکز و تمرین مهارت حرکت دادن تمرکز در ذهن انجام می‌شود.

- تمرین تمرکز با مدیتیشن: مدیتیشن یک روش مؤثر برای بهبود تمرکز است. در این روش، شخص به تمرکز بر روی نفس و حساسیت به حساسیت های بدن خود می‌پردازد.

تمرین تمرکز، به شخص کمک می‌کند تا توجه وی را به فعالیت خاصی که در حال انجام آن است، جلب کند. با تمرین تمرکز، شخص به توانایی بالاتری برای کنترل توجه خود در مواجهه با مشکلات و فشارهای زندگی دست می‌یابد.

 تمرین ارتباطات بین‌افرادی

ارتباطات بین‌افرادی، مهارتی فوق العاده مهم در هر نوع رابطه اجتماعی است. تمرین ارتباطات بین‌افرادی، به معنای تمرین کردن مهارت‌های لازم برای برقراری و حفظ روابط اجتماعی موفق است.

برای انجام تمرین ارتباطات بین‌افرادی، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

- تمرین گوش دادن فعال: گوش دادن فعال یعنی تمرکز بر گفته‌های فرد دیگر و درک صحیح و سازنده از آنها. در این روش، شما باید به سوالاتی که فرد دیگر مطرح می‌کند، پاسخ مناسبی ارائه دهید.

- تمرین ارائه بازخورد سازنده: بازخورد سازنده، به معنای ارائه نظرات قابل قبول و سازنده به دیگران برای بهبود عملکرد و رفع مشکلات است. در این روش، شما باید نظرات خود را با احترام و بازدهی مطرح کنید.

- تمرین مهارت‌های اجتماعی: مهارت‌های اجتماعی به معنای شناخت و استفاده از فنون مختلف برای برقراری و حفظ رابطه با دیگران است. مثلاً شما می‌توانید در محیط کاری و یا هر مکان دیگری، فنون صحبت کردن، جذب توجه، حل مسائل، تفاهم و احترام را تمرین کنید.

- تمرین دادن و دریافت پشتیبانی: دادن و دریافت پشتیبانی به معنای ایجاد فضایی امن و پشتیبانی کردن از همدیگر در مواجهه با مشکلات و تحولات زندگی است. در این روش، شما باید با پشتیبانی و قدردانی از دیگران، برای ایجاد خودباوری و اعتماد به نفس خود تلاش کنید.

تمرین ارتباطات بین‌افرادی، باعث بهبود مهارت‌های اجتماعی شما خواهد شد. همچنین، با توسعه مهارت‌های ارتباطی، می‌توانید رفتارهای ناخوشایند و ناپسند را در روابط اجتماعی خود کاهش دهید.

تمرین تنفس عمیق

تمرین تنفس عمیق به معنای یادگیری نحوه صحیح تنفس و استفاده از آن به منظور کاهش استرس، افزایش آرامش و بهبود سلامت جسمی و روانی است. تمرین تنفس عمیق بر اساس یافته‌های پژوهشی، به عنوان یکی از شیوه‌های مؤثر برای کاهش استرس شناخته شده است.

برای انجام تمرین تنفس عمیق، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

- نشستن در یک محیط آرام: برای انجام این تمرین، شما به یک محیط آرام و ساکت نیاز دارید تا بتوانید به طور کامل تمرکز کنید.

- تمرین تنفس با حرکت شکم: در این روش، باید نفس خود را با حرکت شکم به داخل و بیرون کشید.

- تعیین میزان تنفس: باید به صورت طبیعی تنفس کنید و برای تنفس عمیق، باید مدت زمان نفس گرفتن و تنفس دادن را افزایش دهید.

- تنفس عمیق از طریق بینی: در این روش، شما باید نفس خود را از طریق بینی به داخل کشید.

- تمرین گرفتن نفس عمیق و نفس دادن به آرامی: با گرفتن نفس عمیق، هوای تازه را به داخل ریه‌ها می‌کشید. سپس با نفس دادن به صورت آرام و پایین، هوا را از بین می‌برید.

تمرین تنفس عمیق، به شما کمک می‌کند تا بهبود شده‌ای در سطح استرس، اضطراب و خستگی داشته باشید. با انجام این تمرین، می‌توانید به سلامت جسمی و روانی خود بیشتر توجه کنید و از نحوه تنفس صحیح برای حفظ سلامت خود استفاده کنید.

تمرین تغذیه سالم

تغذیه سالم، به معنای مصرف غذاهای حاوی ترکیبات مغذی برای رشد، تقویت و حفظ سلامت بدن است. تمرین تغذیه سالم، به شما کمک می‌کند تا با مصرف غذاهای مناسب، به سلامتی جسمی و روانی خود دست یابید.

برای انجام تمرین تغذیه سالم، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

- مصرف میوه و سبزیجات: مصرف میوه‌ها و سبزیجات به عنوان منابع پرمغذی و خنک کننده، برای حفظ سلامت بدن بسیار مفید است.

- مصرف غلات و طعم‌دهنده های طبیعی: غلات مانند نان، برنج و طعم‌دهنده های طبیعی مانند مرغ، ماهی، گوشت قرمز و سفید، به عنوان منابع پروتئینی، برای حفظ سلامت بدن بسیار اثربخش هستند.

- کاهش مصرف چربی و شکر: مصرف طولانی مدت چربی‌ها و شکر، به عنوان عامل افزایش وزن و بروز بیماری‌های قلبی و عروقی مختلف، ضرر دارد. بنابراین، کاهش مصرف این مواد غذایی، به سلامتی بدن کمک می‌کند.

- مصرف مواد غذایی آماده‌ای را کاهش دهید: مواد غذایی آماده با قند و چربی بالا، به سلامتی بدن ضرر دارند. بنابراین، تلاش کنید مواد غذایی آماده را کاهش داده و به جای آن‌ها، غذاهای طبیعی و سالم را مصرف کنید.

تمرین تغذیه سالم، به شما کمک می‌کند تا عادات غذایی نامناسب خود را تغییر دهید و به سمت رژیم غذایی سالم و منظم حرکت کنید. با انجام این تمرین، می‌توانید به سلامتی بدن خود توجه کنید و از مصرف غذاهای پرمغذی برای حفظ سلامت بدن استفاده کنید.

کلام آخر

این تمرین‌های خودشناسی تنها نمونه از بسیاری از فعالیت‌های مفیدی هستند که می‌توانید برای بهبود کیفیت زندگی خود انجام دهید. انتخاب تمرین‌های مناسب بسته به نیازها و هدف شخصی خود، می‌تواند بهبود چشمگیری در سلامتی و رشد فردی شما ایجاد کند.

شهرزاد شمیرانی

روانشناس بالینی

من دکتر شهرزاد شمیرانی

رواندرمانگر بالینی

حوزه فعالیت : در زمینه کودک ، نوجوان، خانواده

مشاور روانشناس منابع و سرمایه های انسانی در سازمان ها