شناسایی مقدار و نوع عوامل و شرایط در خودشناسی

هر شخصیت دارای ترکیبی از این ویژگی‌ها است و هیچ فردی تنها به یک خصوصیت یا ویژگی شخصیتی محدود نمی‌شود. تحلیل و درک شخصیت می‌تواند به شناخت بهتر خود و دیگران، بهبود روابط فردی و کاری و ارتقای کیفیت زندگی کمک کند.

در خودشناسی، می‌توانید به دنبال شناسایی عوامل و شرایط مختلفی باشید که ممکن است بر تصمیم‌گیری‌ها، عملکرد و رفتار شما تأثیر بگذارند.

برخی از این عوامل و شرایط در خودشناسی

خصوصیات شخصیتی

شخصیت به مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و ویژگی‌های رفتاری، عاطفی و شناختی که هر فرد دارای آن‌هاست، گفته می‌شود. در خودشناسی، دو دیدگاه مشهور برای توصیف و تفسیر شخصیت وجود دارد. 

دیدگاه اول، دیدگاه فردی است که بر این باور است که شخصیت یک فرد به صورت بدیهی همانطور که است، شکل می‌گیرد و قابل تغییر نیست. بنابراین فردی به دنبال توصیف شخصیت خود بر اساس ویژگی‌های ثابتی مانند خصوصیات رفتاری، عاطفی و شناختی است. 

دیدگاه دوم، دیدگاه شخصیتی است که بر این باور است که شخصیت یک فرد متشکل از ویژگی‌هایی است که به صورت تدریجی و تغییر پذیر شکل می‌گیرند. این دیدگاه بر این اساس است که شخصیت هر فرد به علت تجربیات و تاثیرات محیطی که در طول زندگی خود دیده و تجربه کرده است، تغییر می‌کند.

بنابراین برای توصیف و تحلیل شخصیت، می‌توان از ویژگی‌های ثابت و عملکردی مشخصی مانند هوش، خلاقیت، اعتماد به نفس، پایبندی به اراده و مسئولیت‌ پذیری استفاده کرد. همچنین می‌تواند ویژگی‌هایی مانند تمایلات، علایق و ارزش‌های فردی را نیز در بر گیرد. در نهایت، برای توصیف و تحلیل شخصیت، نیاز است که به چارچوب زمانی و محیطی که فرد در آن به دنیا آمده و رشد کرده است نیز توجه کرد.

تجربیات گذشته

خودشناسی به مطالعه و درک خودمان از تمام جوانب زندگی و تجربیاتمان اشاره دارد. تجربیات گذشته ما نقش مهمی در شکل‌گیری هویت و شخصیت ما دارند و از این دیدگاه، توضیح تجربیات گذشته در خودشناسی باعث می‌شود تا ما بتوانیم بهتر از خودمان آگاهی پیدا کنیم.

به صورت تجربی، ما با دیدن واکنش‌های خودمان در برابر موقعیت‌ها، می‌توانیم بهتر درک کنیم که چگونه ما به موقعیت‌های مختلف واکنش نشان می‌دهیم. همچنین، با بررسی رفتارهای گذشته، می‌توانیم پی به الگوهای خودمان ببریم که به ما کمک می‌کند تا رفتارهای خود را بهبود دهیم و به اهداف خود نزدیک شویم.در خودشناسی، تجربیات گذشته ما می‌توانند به عنوان یک مرجع مفید و مهم برای بررسی احساسات، نگرش‌ها و اعتقادات خودمان همچنین استفاده شوند. با بررسی تجربیات گذشته خود، ما می‌توانیم به شناخت بهتر از خودمان برسیم، تمرکز خود را بر روی چالش‌هایی که با آن‌ها روبرو هستیم، تشدید کنیم و با تصحیح خطاهای گذشته، به اهداف بلندمدت خود نزدیک تر شویم.

فرهنگ و محیط

فرهنگ و محیط هر دو موضوعی هستند که در خودشناسی مطرح می‌شوند و نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت انسان بازی می‌کنند.فرهنگ به عنوان یک پدیده‌ی اجتماعی، هنگامی که انسان در آن محیط بزرگ می‌شود، تجربه‌ها و ارزش‌های خاصی را پیدا می‌کند. فرهنگ ما از تعامل انسان‌ها با یکدیگر در جامعه به شکل تبادل نظر، کالاها، خدمات، فرآورده‌های ذهنی و فرهنگی و...شکل گرفته است. بنابراین، محیطی که فرهنگی است که فرد در آن بزرگ شده، شامل ارزش‌ها، تعارفات اجتماعی، زبان، تفکرات، تاریخ و آداب و رسوم یک جامعه است.

در مورد محیط، انسان با اجتماع، فضای طبیعی، شهر، شغل و کار، خانه و خانواده و سایر عوامل اطراف خود تعامل دارد. این تعامل با محیط، روابط بین فرد و جامعه، حس و حال فرد و آگاهی او از دنیای اطرافش را شکل می‌دهد.

از طرفی، در خودشناسی با بررسی فرهنگ و محیط، هدف درک عمیق‌تری از خود و نقش آنها در شکل‌گیری شخصیت فرد است. به عبارت دیگر، تفهیم نحوه‌ی ارتباط ما با دنیای اطراف و نقش آن در ایجاد هویت و خودشناسی، به دست آوردن پاسخ به سوالاتی مانند «چه کسی من هستم؟»، «چه می‌خواهم در زندگی برای خود بسازم؟» و «چگونه باید با محیط و فرهنگ خود ارتباط برقرار کنم؟» بسیار مهم است.

 وظیفه‌هایی که بر عهده دارید

شناسایی وظایف در خودشناسی به معنای شناسایی هدف‌ها و وظایفی است که برای رسیدن به آن هدف در زندگی باید انجام داد. در واقع، بهترین راه برای دستیابی به موفقیت و خودشناسی بیشتر، شناسایی وظایف و مسئولیت‌های زندگی شخصی است. شناسایی وظایف مرحله ای اساسی برای شناسایی خود و پیشرفت شخصی است.

با شناسایی وظایف، شما می‌توانید شروع به تنظیم برنامه ریزی‌های خود نمایید. این یک فرایند تحلیلی است که باید به آن با دقت و انعطاف پذیری بپردازید. در ابتدا می‌توانید در مورد اهداف کلی خود در زندگی فکر کنید، بعد از آن باید اهداف خود را به وظایف کوچکتر تقسیم کنید. سپس تاریخ های واقعی برای تحقق هر چک لیست تعیین کنید.

بدین ترتیب، با انجام این کارها ، شما با ایجاد یک برنامه ریزی و مهارت در مدیریت زمان، می‌توانید در مسیری که برای خود تعیین کرده‌اید قدم بردارید. این یک رویکرد خودمدیریتی است که به شما کمک می‌کند به طور موثرتری در رسیدن به اهداف خود پیشرفت کنید.

مقدار و نوع استرس

استرس به عنوان یک شرایط شناسایی شده در روانشناسی، در واقع به محیطی ارجاع دارد که در آن فرد تحت فشار و ناراحتی واقع می‌شود و ممکن است باعث ایجاد تحریکاتی در بدن و ذهن شخص شود. 

 استرس به عنوان یک شرایط شناسایی شده در روانشناسی بسیار پیچیده است و به دلیل مزایای و معایبی که می‌تواند داشته باشد، می‌تواند به عنوان یک بحث مهم در خودشناسی شناختی و روان شناسی مطرح شود.

حمایت از افکار و احساسات مثبت

حمایت از افکار و احساسات مثبت در خودشناسی یکی از مهمترین عوامل بهبود وضعیت روحی و روانی ماست. با اعتماد به نفس، تصمیم گیری های سازنده و انجام اعمال خوب، می توانید همیشه انسان شاد و موفقی باشید. در نهایت مهم است که همیشه سعی کنید به صورت مثبت با خودتان و دیگران برخورد کنید.

شیوه‌های تغذیه و ورزش

تغذیه و ورزش باعث بهبود فیزیکی و روانی ما می‌شوند و می‌توانند به خودشناسی کمک زیادی کنند.تغذیه مناسب و سالم، اثر بسیار مهمی بر روی سطح انرژی، خلق و خوی و همچنین بر تمرکز و توجه ما دارد. در واقع، یک تغذیه مناسب باعث بهبود مغز و بدن ما می‌شود. برای بهبود خودشناسی ویژگی‌هایی مثل سطح انرژی، تمرکز، کارآیی، افزایش روحیه و بهبود خلق و خوی، نیازمند رعایت یک رژیم غذایی سالم و متوازن هستیم. این شامل مصرف انواع میوه، سبزیجات، غلات، ماهی، گوشت سفید، حبوبات، مغذی‌های دیگر و مصرف آب به میزان کافی می‌شود. پرهیز از مصرف مواد غذایی پرچرب و شیرین، نوشیدنی‌های گازدار، خوراکی‌های آماده‌ی سریع و اتمام غذا خیلی زود، مهم است.

ورزش نیز اثر فراوانی بر سلامتی و خودشناسی ما دارد. ورزش مناسب باعث بهبود تقویت عضلات، نظام ایمنی، بالا بردن سطح انرژی، کاهش استرس، بهبود مزاج و کاهش بی خوابی و افسردگی می‌شود. آرامش ورزشی، دراز کشیدن، پیاده‌روی و ورزش‌های هوازی نمونه‌هایی از ورزش هستند که در بهبود خودشناسی ما تاثیرات بسیار دارند. برای بهبود خودشناسی، نیاز است که ورزش مناسبی انتخاب کنید و ورزش را به صورت منظم انجام دهید. 

بنابراین، تغذیه سالم و ورزش منظم، بهترین راهکارهایی هستند که برای بهبود خودشناسی می‌توانیم استفاده کنیم. به همین دلیل، پیشنهاد می‌شود که رژیم غذایی سالم و برنامه‌ ریزی منظم ورزشی به عنوان یک قسمت از زندگی هر فرد باشد.

از طریق تحلیل و شناسایی این عوامل، می‌توانید به شناخت دقیقی از خودتان دست یابید و بتوانید برای بهبود عملکرد و رفتار خود تلاش کنید.

شهرزاد شمیرانی

روانشناس بالینی

من دکتر شهرزاد شمیرانی

رواندرمانگر بالینی

حوزه فعالیت : در زمینه کودک ، نوجوان، خانواده

مشاور روانشناس منابع و سرمایه های انسانی در سازمان ها